"Nag deliver ko sa speech pag graduate nako sa elementary. samtang nag storya atubangan sa mga estudyante, maestro, ug mga ginikanan, wala nako nalikayan na mag tulo akong luha. Ni tulo akong luha dili kay na lipay ko, nitulo akong luha kay wala akong mama ug papa sa adlaw sa akong graduation.
gibiyaan mi sa akong papa usa ka adlaw ang akong graduation. ni kuyug akong papa sa iyang kabit. kita sa akong duha ka mga mata kung unsa ang sakripisyo ni mama sa mga kamot ni papa. akong mama battered wife. ginahimo siyag punching bag, duha rami sa akong igsoon. unsay mabuhat namo? gagmay ra kayu mi, magpadaplin nalang mi sa kilid ug mag hilak. sa kato ni biya si papa sa amo-a. mura mi'g dili niya mga anak. akong mama dugu-an ang nawng kay nagisi sa mga sumbag ni papa. nag impaki na si papa sa iyang mga sanina. ako mama sigeg gakos sa akong papa. akong papa sigeg tuklod sa akong mama hangtud iya kining gidapatan. ako mama na umod sa yuta. amo gikuha si mama kuyug sa akong igsoon. nagsige mig panghilak. si papa ni biya namo walay lingi lingi, murag walay gugma nang nabilin maski gamay sa amo-a.
nipaso ko sa entablado, valedictorian ko adto. ang nagtaud sa akong medalya - ang akong manghud. nag padayun ko ug eskwela. pobre kaayu mi. wala koy balon. mag kaon ramig saging kay wala nay mais makaon.. sa kapobre namo ibahin ang among kan-on ni mama. si mama ray nagbuhi namo. mamuhi siya'g mga kanding. mag kuha ug kumpay matag adlaw. mag tanom ug mga pagkaon para makaon namo sa among matag adlaw na kunsomo.
bisan pa sa kalisud sa panahon, nag antos ko. sayu sa kadlawn kuyugan nako si mama manguha ug kumpay. kuyug sa akong igsoon. mananom mi. mag pakaon sa among mga hayop. pag muhayag na, mag sugud nami ug kaligo. magbaklay pami ug 10 ka kilometro paadto sa skwelahan. layu na ang eskwelahan sa Highsvhool. bawnan rami ni mama ug mais. usahay maka sud-an ug bulad. pero perminte wala nay sud-an.
Upat ka tuig mao kini ang among gehimo. Malipayon ko nga naka human ko sa pag eskwela. lipay akong mama ug akong manghud. kami ra sa among pamilya. nipaso ko sa stage, nag deliver sa akong speech, mapahiyumon na. dili sad nako malikayan na mutulo ang ang luha, kani dili na sa kaguol kung dili, sa kalipay na. lipay na sa ka kapoy, sa sakripisyo, ug sa tabang sa akong pinalanggang inahan, nahuman nako ang akong highschool. Ni anino sa akong amahan wala na namo nakit-an sukad tong namiya siya namo. murag na katunan na namong iba-on sa limot ang mga panghitabo.
Nadawat ko'g scholar sa usa ka dako nga skwelahan. nag kuha ko'g accountancy. lisud nga kurso pero akong getun-an kaayu. sa akong pag college, getabangan ko sa ginikanan sa akong classmate. nalo-oy sila nako. gepapuyo ko sa ilahang balay. nagpasalamat ko ug dako na libre na akong kaon ug libre na sad ang pag puyo. mutabang ko sa trabaho sa ilang balay. dili nako kinahanglan pang sugu-on pang muloto, manghugas, mulaba, manlimpyo. tanan- automatic na nako ning gibuhat akong pasalamat nila sa ilang pag kupkup kanako.
nahilayo ko nila mama. mingaw kaau. maka uli ra jud ko ug sembreak. ang ako pang sembreak na pamlite murag usa sad ka sem nakong tiniguman kay mao lagi ga daginut sa kwarta. si mama usab makapadala sad na ginagmay na kwarta nako. makapadala sad siya ug 500 usahay 1000. maghilak jud ko magdawat sa kwarta kay kabalo ko na dako na kaayu ni na kantidad. mag huna huna ko asa kaha ni gekuha ang kwarta ni mama?
nagkadugay ang panahon, nangsideline nako sa skwelahan. wala jud ko nag uyab uyab kay kabalo ko dili kani makatabang. maghimo ko assignemnt sa mga kauban. ako mag research para nila. akoy sulat sa ilang mga kinahanglan sulaton, akoy himo sa ilang mga projects - dili ko mangayu ug bayad pero mudawat rako ug unsa ilang ihatag. nakatabang kini ug dako kaayu kanako.
akong manghud nag college nasad unya scholar usab sa pareha nga eskwelahan. naningkamot ming duha para maka tabang mi sa among mama.
last sem nalang to nako. nauli ko pag human ug enrolment. na maintain diay gehapon nako ang ako scholarship. lipay ko kay nakaya ra nako ang mga pagsulay. nauli ko sa probinxa. sakay nako'g bus. excited na kaayu ko kay ge mingaw na ko sa akong mama.
pag-abut nako sa balay ako jud ge halog akong mama. nakahilak ko kay mingaw baya ning malayu ka. daghan kau mi storya storya. mura kog bata nga gamay na walay bu-ot basta magparayig sa akong mama. so mao ra gehapon ako trabaho sa bukid, magtabang ug pangahoy, mananom, kuhag kompay, makamingaw kaayu. usa ka adlaw ni ana nag ilis akong mama.
Me: Hala ka ma! naunsa na imong totoy? wala lagi nagkadimao?
mama: Lagi inday,.
Me: Kanus-a rana?
mama: niaging tuig raman ni. naa gani mga tibugol2x
ako gedali ug hikap ug naa jud lumps. lain sad ang iya itsura. naa siyay pula pula.
ang akong mama magluya, usahay magreklamo siyag sakit sakit sa kalawasan na di niya mabati. nabalaka kaau ko ni mama.Amo gepatan-aw sa doctor., ug naa siya'y breast cancer stage 4.
mura man ug nahugnno akong kinabuhi pagkaballo sa balita. ni hilak kaayu ko. nagakos sa akong mama pagkabalo adto nanghilak mi duha. gabii na ang panahon. padung nami matug ni mama. wala akong igsoon kay naa sa ciudad. kami ra duha sa akong mama.
Mama: Inday
Me: unsa man ma.
Mama: Pasenxa na kaayo ha
Me: sa unsa mn ma? ngano man>
Mama: Kay wala ko nakahatag ug nindot na kinabuhi ninyo ni dodong.
Me: saba diha ma oi. ayaw'g pag ingon ana, love kaayu tikaw ma.
Mama: Inday, pag tinarong rajud ug skwela ha. para na sa imong kaugmaon. para sa imong mga anak. para puhon, imo mga anak dili maglisud ang ila kinabuhi.
nag tulo nalang akong mga luha nga naghalug ni mama. I love you ma.
*** An open letter to mama.
Dear mama,
Kahinumdum ka ma? sa hospital, pila nalang ka adlaw us akong graduation, ni hangyu ka sa Ginoo, ""Lord, pakit-a lang ko na maka paso ako anak sa college, pwedi nako nimo kuhaon"" mao na ang atong ampo diba? nag sige pa gani ko'g hilak adto kami ni dodong sa hospital nag kapot sa imong mga kamot.
Ni graduate ko ma, nag hilak. ni paso ko sa stage nag tulo akong luha. Ma! cumlaude jud ko. nag sakit kaayu akong bu-ot adto ma, ako sad unta hangyo sa Ginoo na maski sa akong graduation makakita ka nako magpaso. pero gekuha naka niya ma. Pero ma, kabalo ko malipayon naka sa langit karon...
kabalo ko na kakita ka nako nagpaso sa stage...
kabalo ko nga naa naka sa ginoo.
Ma, salamat kaayu sa imong pagsuporta kanamo ni dodong.
ikaw ang among inahan ug amahan.
ikaw ang naa dra namo nagatabang.
kabalo kong naputos ka sa utang sa panahon na nangiskwela mi ma
kani tanan ako hago, para ni nimo ma.
ma, mingaw na kaau ko nimo.
i love you ma, salamat kaayu ma.
dili nako malimtan ang tanan nga nahitabo nato ma...
ako na ang bahala ni dodong.
nagmahal,
inday.
karon, usa nako ka CPA ako manghud usa nasad ka Eng'r. sakit kaayu ang mga nahitabo sa among kinabuhi, pero kabalo ko naay rason ang ginoo para sa tanan. kugi lang jud ta praa makab-ot nato ang atong mga pangandoy. Ug sa ako-ang papa, bisan sa haya man lang sa akong mama, maski ani-no wala jud nagpakita. Ginoo nalay bahala kaniya.
daghang salamat.
VISITOR
"
Visitor
No comments:
Post a Comment